Nieuwe Gedragscode voor goede relaties tussen brouwers, drankhandelaars en de horecasector 

Een sector in evolutie

Minister Simonet benadrukte dat ze deze sector zal blijven ondersteunen. De horecasector, die in ons land 151.683 arbeidsplaatsen telt – waaronder ook laaggeschoolden – en 40.000 zelfstandige ondernemers (cijfers derde kwartaal 2024), vervult tevens een cruciale maatschappelijke rol. 

De herziene gedragscode bouwt voort op de versie uit 2015, waarvan de onderhandelingen voor aanpassingen destijds werden opgestart onder leiding van minister Clarinval. 

De herziene Gedragscode heeft, net als die uit 2015, niet alleen tot doel te zorgen voor goede relaties tussen alle betrokken ondernemingen, maar wil ook bijdragen aan een gezond ondernemingsklimaat met rendabele horecaondernemingen, waarbij de hele waardeketen wordt versterkt. 

Ministers Simonet en Clarinval bedankten de vijf onderhandelende partijen die hun meningsverschillen opzijzetten om een duurzame toekomst voor de horecasector te ondersteunen. 

De aanpassing van de gedragscode was nodig om twee redenen:  

1. Het uitbreiden en versterken van het juridisch kader – in lijn met suggesties van de FOD Economie, het advies van de Belgische Mededingingsautoriteit en de EU-concurrentieregels – door niet alleen regels te voorzien voor het afsluiten van brouwerijcontracten, maar ook voor de uitvoering ervan.
2. Het ondersteunen van evenwichtige concurrentieverhoudingen, met oog voor de diversiteit van de spelers in de sector, waaronder horeca-uitbaters en kleinere brouwers. 

Belangrijke verbeteringen in de gedragscode: 

1. Een ruimer toepassingsgebied, wat zorgt voor meer rechtszekerheid in de uitvoering van de contracten en een gelijk speelveld.
2. Horecafederaties, in overleg met brouwers en drankhandelaars, engageren zich om binnen het jaar na ondertekening een kwalitatieve opleiding uit te werken, zodat horeca-uitbaters hun zaak professioneler kunnen beheren.
3. Betere informatievoorziening voor horeca-uitbaters vóór het ondertekenen van contracten, met gestandaardiseerde documenten en meer transparantie over drankprijzen, met behoud van de standaard bedenktijd van 14 kalenderdagen bij de start van de overeenkomst.
4. Een forse uitbreiding van verboden clausules, zoals onrechtmatige prijswijzigingen en het verbreken van huurcontracten wegens niet voldoen aan afnamequota.
5. De regels inzake exclusiviteit voor sterke dranken en speciaalbieren worden ten gunste van de horeca-uitbaters verduidelijkt:
   • Voor minimum twee speciaalbieren op fles wordt nog steeds afgeweken van de exclusiviteit die de Europese regels toestaat.
   • Voor sterke dranken worden de regels vereenvoudigd en hebben de horeca-uitbater en de drankenhandelaar/brouwer meer vrijheid om tot een gezamenlijk akkoord te komen.
6. Een versterkte rol voor de Verzoeningscommissie (FOD Economie), met focus op overleg in plaats van rechtbanken, wat sneller, goedkoper en sectorspecifiek is.

Een nieuwe stap

De betrokken ministers en de vertegenwoordigers van de vijf federaties gaven bij de officiële ondertekening tevens uitgebreid toelichting bij de herziene gedragscode en het traject hiernaar toe.

Eléonore Simonet, Minister van Middenstand, Zelfstandigen en Kmo’s: 
"Deze herziene gedragscode is een cruciale stap om de horecasector future-proof te maken, door onze 40.000 ondernemers meer vrijheid, transparantie en rechtszekerheid te bieden, zodat ze kunnen blijven floreren in een competitieve markt." 

David Clarinval, Vicepremier en minister van Werk, Economie en Landbouw:
“Deze kwestie, waarover al maanden onderhandeld wordt, is van vitaal belang voor de horeca. Dankzij de impuls van mijn collega, minister Simonet, zijn we erin geslaagd om tot een bijgewerkte versie van de Gedragscode te komen, waar ik heel tevreden over ben. Als minister van Middenstand en Kmo’s tijdens de vorige regeerperiode heb ik het initiatief genomen voor de onderhandelingen over deze nieuwe versie van de Gedragscode. Dit werk is het resultaat van een constructief dialoog met alle betrokken spelers. Ik ben trots op dit verbeterde kader dat evenwichtige en transparante relaties binnen de horeca bevordert, wat essentieel is voor onze economie en ons sociaal weefsel.” 

Horeca Vlaanderen (Matthias De Caluwe, CEO):
“Dit akkoord over een hernieuwde gedragscode was noodzakelijk om tegemoet te komen aan de aanbevelingen van diverse instanties. Het biedt duidelijkheid en zekerheid aan onze horecaondernemers in deze uitdagende tijden. Zonder dit akkoord zou de vorige gedragscode zijn komen te vervallen, waardoor de situatie op het terrein mogelijk zou terugkeren naar die van vóór 2015. Een scenario dat we absoluut wilden vermijden. Met deze stap verstevigen we het fundament, maar we bouwen uiteraard volop verder aan meer vrijheden voor onze ondernemers.” 

Horeca Brussel (Matthieu Léonard, Voorzitter):
“Onze vastberadenheid tijdens de onderhandelingen en ons streven om onze horeca nog beter te beschermen, hebben hun vruchten afgeworpen. Er is een evenwicht gevonden dat een einde maakt aan misbruiken en ongelijken. De federatie Horeca Brussel is trots dat ze voet bij stuk heeft gehouden en nu een gedragscode kan voorstellen die onze drankgelegenheden waardig is.” 

Horeca Wallonië (Pierre Poriau, Secretaris-Generaal):
“Sinds het opstellen van de Gedragscode in 2015 is de economische context aanzienlijk veranderd, met name als gevolg van de gezondheids- en economische crisissen. Deze hebben een grote impact gehad op de horeca en het horecasegment, dat nog steeds worstelt om voldoende marges te behalen om zijn levensvatbaarheid te garanderen. Onze federatie is van mening dat het essentieel is om de waardeketen in dit segment (productie, distributie en consumptie van dranken) onder de loep te nemen. In dit opzicht kan de gedragscode helpen om de rechtszekerheid bij de uitvoering van contracten te versterken en kan de opgerichte Bemiddelingscommissie haar rol als bemiddelaar tussen de partijen vervullen.” 

Belgian Brewers (Krishan Maudgal):
“Sinds de invoering van de gedragscode in 2015 zagen we een duidelijke postieve evolutie: wantoestanden werden aangepakt en de relaties tussen brouwers, drankenhandelaars en horeca-uitbaters werden transparanter en evenwichtiger. Deze herziening, die van meet af aan voorzien was, betekent opnieuw een belangrijke stap vooruit. We kiezen bewust voor een soepeler kader dan wat de Europese wetgeving voorschrijft, zodat horeca-uitbaters kunnen rekenen op meer flexibiliteit en gunstigere voorwaarden. Zo versterken we het vertrouwen en creëren we een ondernemersklimaat waar iedereen beter van wordt.” 

Federatie van Belgische Drankenhandelaars (Marc De Keyzer, Voorzitter):
“Vandaag zetten we samen een belangrijke stap richting een duurzame en verantwoordelijke toekomst voor onze sector.  Deze gedragscode symboliseert niet alleen de ambities van brouwers, drankenhandelaars en horeca-uitbaters, maar ook onze vastberadenheid om verantwoordelijkheid te nemen in een sector waar duurzaamheid en respect centraal staan. Als Voorzitter van FEBED, de Federatie van de Belgische drankenhandelaars ben ik dan ook zeer tevreden dat ik namens onze Federatie deze gedragscode kan ondertekenen.”