Horeca Vlaanderen zet mee haar schouders onder opvallende campagne rond spiking: de strijd voor veilig uitgaan voeren we allemaal samen.

De zomer is begonnen en dat betekent: zwoele zomeravonden met barbecues, tropische feestjes en blijven plakken op de terrassen. Maar wat zorgeloos hoort te zijn, wordt voor sommigen een nachtmerrie als er stiekem drugs in hun drankje gedaan wordt. De boodschap van de campagnevideo is dan ook duidelijk: ‘spiken = verkrachten’.

Wake-up call
De focus van deze campagne ligt op de daders. “Want daar zit het probleem”, benadrukt minister Demir. “Het zijn niet de dansende meisjes en jonge vrouwen die zich moeten aanpassen, het zijn de daders die zo’n zieke gedachten uit hun hoofd moeten zetten.”

Productiehuis Hotel Bonka maakte een campagnevideo die je meeneemt in het hoofd van de dader. Zijn woorden zijn choquerend. De beelden zijn hard, rauw en pijnlijk, maar helaas ook waarheidsgetrouw. De video wil daders een spiegel voorhouden en omstaanders aanmoedigen om in te grijpen. De eindpancarte verwijst ook duidelijk naar de hulplijnen waar slachtoffers terecht kunnen.

“Sommigen gaan denken: oei, die video is nogal expliciet. Dat was ook mijn eerste reactie,” geeft de minister toe. “Maar zo gebeurt het wel in de realiteit. Jonge vrouwen, óf mannen, worden gedrogeerd om nadien misbruikt te worden. Ik hoop echt dat potentiële daders hierdoor wakker geschud gaan worden en dat omstaanders ingrijpen, want dat kan echt het verschil maken. Dit soort crimineel gedrag kunnen we als maatschappij écht niet tolereren. Iedereen moet zich op zwoele zomeravonden zorgeloos kunnen amuseren.”

Ook bij Céline* (25) kwamen de beelden hard binnen. Enkele jaren geleden werd zij zelf het slachtoffer van spiking. "Toen ik die eerste beelden zag, zag ik mezelf daar terug liggen. En dat was confronterend. Maar het is wel realistisch in de video. Want het eerste wat ik me herinner van die nacht is dat ik plots wakker werd en er een jongen op me lag die me verkrachtte. Daarom geloof ik wel in het shockeffect van deze campagne. De maatschappij moet echt wakker geschud worden. Dit kan iedereen overkomen, zelfs als je denkt dat je in een veilige omgeving bent."

De video zal de hele zomer nog te zien zijn op het Instagram- en TikTok-kanaal van ‘We Zien U’ en wordt gesteund door tientallen bekende ambassadeurs. Onder hen seksuologe Lotte Vanwezemael, influencer Maximiliaan Verheyen en Knokke Off-acteur Eliyha Altena.

* Céline is een schuilnaam

Horecasector bindt mee de strijd aan
Ook Horeca Vlaanderen keert zich resoluut tegen spiken. Deze zomer zullen we posters verspreiden onder onze leden met de 5A’s: tips over hoe je als omstaander kan ingrijpen wanneer je ziet dat iemand slachtoffer dreigt te worden. We roepen op om deze massaal te downloaden en uit te hangen in de horecazaak, zo geven we een duidelijk signaal. 

Maar daar blijft het niet bij. In samenwerking met minister Demir engageren de Vlaamse sociale partners van de horecasector (Horeca Vlaanderen, Comeos, het ABVV en het ACV) zich om de komende drie jaar extra te investeren in bijkomende, uitgebreide opleidingen rond veilig uitgaan. Via hun vormingscentrum Horeca Forma.

“We willen dat iedereen zich veilig voelt in een café of club. Daarom willen we met de sociale partners van de sector niet aan de zijlijn staan. En bieden we extra opleidingen aan waarmee we horecamedewerkers en uitbaters sterker willen maken om in te grijpen wanneer het nodig is,” aldus Matthias De Caluwe CEO van Horeca Vlaanderen.

De aangeboden opleiding combineert theorie, filmmateriaal, interactieve simulaties en discussies. Voorbeelden uit de praktijk maken het geheel herkenbaar en concreet. Onder begeleiding van ervaren trainers oefenen deelnemers hoe ze effectief kunnen ingrijpen in lastige situaties en hoe ze een veilige sfeer creëren in hun zaak. Ook de rol van omstaanders komt uitgebreid aan bod, inclusief de 5 A’s van assertief reageren.

“De opleiding leert deelnemers gepast te reageren, signalen te herkennen en preventief op te treden. We starten met een beschikbare capaciteit van 60 sessies per jaar, met plaats voor honderden deelnemers. We kunnen dit opschalen bij grote interesse. Nieuw is dat uitbaters naast hun vaste medewerkers, ook flexi-jobbers en jobstudenten kunnen laten deelnemen. Daarnaast gaan we ook de steden en gemeenten hierin nauw betrekken. Want deze strijd voor veilig uitgaan voeren we allemaal samen” stelt De Caluwe. De communicatie naar de horecawerkgevers alsook de steden en gemeenten, over hoe in te schrijven voor een opleiding, start binnenkort.

Spiking is geen ver-van-mijn-bedshow
In Vlaanderen steeg het aantal meldingen van 38 in 2017 naar 86 in 2023. Dat zijn de meest recente cijfers die de politie daarover heeft. Hulporganisaties zijn ervan overtuigd dat dit nog maar het topje van de ijsberg is. Slachtoffers hebben vaak “zwarte gaten” en herinneren zich flarden of helemaal niets, wat het nog moeilijker maakt om een klacht in te dienen of daders te vervolgen. Op spiken staan celstraffen van 15 tot 20 jaar.

‘We Zien U’
Deze actie maakt deel uit van de langlopende ‘We Zien U’-campagne, die minister Demir lanceerde in 2023. ‘We Zien U’ wil seksueel grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar maken onder jongeren.

Zit je na het lezen van dit persbericht met vragen of heb je nood aan gesprek? Weet dat je altijd terecht kan bij 1712.be of nupraatikerover.be